GERİ DÖNÜŞÜM

Geri dönüşüm hakkında:

 Geri dönüşüm terim olarak, kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile ham madde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasıdır. Tüketilen maddelerin yeniden geri dönüşüm halkası içine katılabilmesi ile öncelikle ham madde ihtiyacı azalır. Böylece insan nüfusunun artışı ile paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması ve doğaya verilen zarar engellenmiş olur. Bununla birlikte yeniden dönüştürülebilen maddelerin tekrar ham madde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Örneğin, yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır.

 

  Atık malzemelerin ham madde olarak kullanılması çevre kirliliğinin engellenmesi açısından da önemlidir. Kullanılmış kağıdın tekrar kâğıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltabilmektedir. Örneğin bir ton atık kağıdın kâğıt hamuruna katılmasıyla 8 ağacın kesilmesi önlenebilmektedir.

Geri dönüştürme metotları:

Geri dönüştürme metodları her malzeme için farklılık göstermektedir.

Metal ve bazı diğer maddelerin geri dönüşümü:

Hurda metal geri dönüşüm endüstrisi çok geniş bir yelpazeye sahiptir. Miktar olarak en çok geri dönüştürülen metallerin bazıları aşağıdaki gibidir;

- Hurda Demir,

- Hurda Çelik,

- Hurda Bakır,

- Hurda Pirinç (Sarı),

- Hurda Alüminyum,

- Hurda Çinko,

- Hurda Paslanmaz Çelik,

- Hurda Kurşun vb.

Hurda metaller genel olarak iki ana gruba ayrılırlar;

Demirli (ferrous) ve demir dışı (non-ferrous).

Demirsiz (Non- Ferrous) Metaller

Demir dışı metaller arasında temel olarak bakır, çinko, kurşun, alüminyum, nikel, pirinç, kalay ve magnezyum yer almaktadır.

Demirli olmayan metaller aynı zamanda değerli metalleri (altın, gümüş paladyum, platin vb.)  ve nadir olarak bulunan ekzotik metalleri (tungsten, molibden, nyobidyum, hafniyum, vanadyum, zirkonyum, tellur, arsenik, berilyum, indiyum, lityum, kadmiyum, galyum, germanyum, kobalt, bizmut, seryum, selenyum, tantal, titanyum, civa vb.) içerirler.

 

Bazı metaller radyoaktif özelliktedirler. Bu özellik doğal olarak kendi yapısı itibari ile mevcut olabilir ya da tükenmiş uranyum gibi askeri uygulamalarda, tıbbi ortamlarda ıskartaya çıkan medikal ekipmanlarda, araştırma laboratuarlarında, nükleer santrallerde oluşan radyoaktif reaksiyonlara maruz kalma neticesinde yan ürün olarak (özellikle hurda nikel), veya duman detektöründe eser miktarda bulunan Amerikyum gibi çeşitli yerlerde ortaya çıkmış olabilir.

Metal hurda sektörü geniş ve karmaşık bir sektördür. Ciddi ölçüde çeşitliliğe sahip, kolayca anlaşılmayan ve çok geniş bir kaynağa sahip hurda metaller, bu sektörde çalışan personel için sağlık ve güvenlik açısından risk oluşturabilecek  bir çok işleme tekniğine ihtiyaç duymaktadır.

 

Metal geri dönüşümü, toplama, sınıflandırma, kırma-kesme-parçalama, taşıma-boşaltma, balyalama, presle sıkıştırma, yeniden kullanım amacı ile tamir etme, ergitme, pişirme, rafinasyon, kimyasalların kullanımı, şekillendirme vb. işlemlerin olduğu birçok adımlı işlemler dizisidir.

Beton

Beton parçalar, yıkım alanlarından toplanarak kırma makinalarının bulunduğu yerlere getirilir. Kırma işleminden sonra ufak parçalar, yeni işlerde çakıl olarak kullanılır. Parçalanmış beton, eğer içeriğinde katkı maddeleri yoksa yeni beton için kuru harç olarak da kullanılabilir.

Demirli (Ferrous) Metaller

Demirli metaller adından da anlaşılacağı gibi demir içeren metallerdir.

Demir ve demir içerikli olan çelik (çelik demirin karbonla düşük oranda yaptığı alaşımdır) elektrik ark ve indüksiyon ocaklarında, bazik oksijen fırınlarında ve entegre tesislerde ergitilerek defalarca farklı şekillerde yeniden kullanılabilir türde metallerdir.

Demir, haddehane gibi birincil işlemeden, yıkım ve söküm işlemi gerçekleştirilen inşaatlarda oluşacak plakalardan, tüplerden, kablolama ve kiriş işlemlerinden, eski otomobillerden ve diğer otomobil atıklarından, hurda gemi ve teknelerden, hurda demiryolu ve vagonlardan, iş makinelerinden, ıskartaya çıkmış arıtma sistemlerinden, mermiden, her çeşit iğnelerden vb. birçok kaynaktan elde edilir.

Demirli metaller manyetiktir ve bir mıknatısın ters kutup çekim özelliği vasıtası ile tespit edilebilirler.

Cam

Cam atıklar (şişe, kavanoz vb.) toplama kutularında toplanır ve bu atıklar renklerine göre ayrılarak geri dönüşüm tesislerine verilir. Burada atık ve katkı maddelerinden ayrılır. Burada cam kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme ocaklarına dökülür. Bu şekilde tekrar cam olarak kullanıma geçer. Kırılan cam, beton katkısı ve camasfalt olarak da kullanılmaktadır. Camasfalta %30 civarında geri dönüşmüş cam katılmaktadır. Cam bu şekilde sonsuz bir döngü içinde geri dönüştürülebilir, yapısında bozulma olmaz. 1 ton cam atığının geri dönüşümü sonucu 100 litre benzin tasarrufu sağlanmaktadır. Örneğin; Türkiye genelindeki cam atıkların geri dönüştürülmesinden yıllık 30 milyon litre benzin tasarruf edilebilecektir.

Alüminyum

Atık alüminyum küçük parçacıklar halinde doğranır. Daha sonra bu parçalar büyük ocaklarda eritilerek, dökme alüminyum üretilir. Bu sayede atık alüminyum, saf alüminyum ile neredeyse aynı hale gelir ve üretimde kullanılabilir. 1 ton metal atığın geri dönüştürülmesi sonucunda 1300 kg hammadde tasarrufu sağlanır. Örneğin; Türkiye'de yıllık olarak toplam 2 milyon tona ulaşmaktadır.

Plastik

Plastik atıklar öncelikle cinslerine göre ayrılarak geri dönüşüm işlemine tabi tutulur. Cinslerine göre ayrılan geri dönüşebilir plastik atıklar, kırma makinalarında kırılıp küçük parçalara ayrılır. İşletmeler bu parçaları doğrudan belli oranlarda, orijinal hammadde ile karıştırarak üretim işleminde kullanabildiği gibi; tekrar eritip katkı maddeleri katarak ikinci sınıf hammadde olarak da kullanabilir. 1 ton plastik ambalaj atığının geri dönüşümü sonucunda 14000 kWh enerji tasarrufu sağlanmış olur. Örneğin; Türkiye genelinde tasarruf edilebilecek enerji miktarı yıllık 4 Milyon Megawatt saattir (MWh).

Kağıt

Kağıt öncelikle kâğıt çamuru hazırlamak için, su içerisinde liflerine ayrılır. Eğer gerekirse içindeki lif olmayan yabancı maddeler için temizleme işlemine tutulur. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullanılır. Daha sonra hazır olan kâğıt lifleri, geri dönüşmüş kâğıt üretiminde kullanılır. 1 ton kullanılmış kâğıt atığının geri dönüşümü sonucunda, 16 adet yetişmiş çam ağacı ve 85 metrekarelik ormanlık alan tahrip edilmeyecektir. Örneğin; Türkiye genelinde yılda 80 milyon çam ağacı ve 40.000 hektar ormanlık arazi korunmuş olabilecektir.

ARDA Metal Nakliye İç ve Dış Ticaret - Tüm Hakları Saklıdır © 2015